Van de Zeeuwse notaris Adriaen Valerius (1575-1625) werd in 1626, kort na zijn dood, de Neder-landtsche Gedenck-clanck gepubliceerd. Het boek combineert een geschiedverhaal over de Opstand met liederen die deel uit zouden gaan maken van het nationaal erfgoed. Voor de liederen gebruikte hij vaak bekende melodieën. Het lied 'Men brand, men blaeckt, men schend, men moort' werd gebaseerd op de melodie van 'Doen Daphne'. Het is het oudste overgeleverde contrafact op de melodie. Het lied heeft betrekking op de voor de Opstand benauwde periode tussen de nederlagen van Graaf Lodewijk en Willem de Zwijger in 1668 en de inname van Den Briel in 1672, tijdens het bewind van de hertog van Alva.

Valerius geeft een tekst van één strofe. De tekst staat genoteerd onder notenbalken, en het is niet helemaal duidelijk hoe hij in verzen verdeeld moet worden. De melodie (hier te beluisteren) wijkt op een aantal plekken af van de melodie die Starter geeft (zie ook de toelichtingen). Mede daardoor kan Valerius meer lettergepen in eenzelfde muzikale frase kwijt dan Starter. In de laatste regels volgt zijn tekst ook niet de oorspronkelijke muzikale frasering. Ik heb houvast gezocht in de interpunctie, het gebruik van hoofdletters en het rijm. De aangegeven herhalingen staan niet in de tekst maar blijken uit de muzikale notatie. Het lied van Valerius is een voorbeeld van een contrafact dat alleen in de melodie herinnert aan het origineel.